werkwoorden | wederkerend werkw.

Les verbes pronominaux - de wederkerende werkwoorden

 

Deze werkwoorden hebben in het Nederlands 'zich' ervoor staan. Bijvoorbeeld 'zich aankleden'. Afhankelijk van het onderwerp kan 'zich' veranderen in 'me', 'je' etc. Dat gebeurt in het Frans ook.

 

Le présent - de tegenwoordige tijd

Bij de présent krijgt het werkwoord dezelfde vervoeging als de werkwoorden van de présent. Wel moet 'se' ook aangepast worden, net als in het Nederlands.

 

Voorbeeld met werkwoord op -ER

 

se laver	zich wassen
Je me lave	Ik was me
Tu te laves	Jij wast je
Il se lave	Hij wast zich
Elle se lave	Zij wast zich
On se lave	Men wast zich / We wassen ons
Nous nous lavons	Wij wassen ons
Vous vous lavez	Jullie wassen je / U wast zich
Ils se lavent	Zij wassen zich
Elles se lavent	Zij wassen zich

 

 

Voorbeeld met werkwoord op -RE

 

se rendre	zich begeven
Je me rends	Ik begeef me
Tu te rends	Jij begeeft je
Il se rend	Hij begeeft zich
Elle se rend	Zij begeeft zich
On se rend	Men begeeft zich / We begeven ons
Nous nous rendons	We begeven ons
Vous vous rendez	Jullie begeven je / U begeeft zich
Ils se rendent	Zij begeven zich
Elles se rendent	Zij begeven zich

 

Voorbeeld met werkwoord op -IR

 

se sentir	zich voelen
Je me sens	Ik voel me
Tu te sens	Jij voelt je
Il se sent	Hij voelt zich
Elle se sent	Zij voelt zich
On se sent	Men voelt zich / We voelen ons
Nous nous sentons	Wij voelen ons
Vous vous sentez	Jullie voelen je / U voelt zich
Ils se sentent	Zij voelen zich
Elles se sentent	Zij voelen zich

 

Le passé composé - De V.T.T.

De wederkerende werkwoorden worden in de passé composé met het hulpwerkwoord être vervoegd. Het voltooid deelwoord past zich daarom ook aan het onderwerp aan. Kijk voor meer informatie onder het kopje verleden tijd.

 

 

mannelijk enkelvoud	mannelijk meervoud	vrouwelijk enkelvoud	vrouwelijk meervoud
-	+s	+e	+es

 

Voorbeeld met werkwoord op -ER

 

Je me suis lavé(e)	Ik heb me gewassen
Tu t'es lavé(e)	Jij hebt je gewassen
Il s'est lavé	Hij heeft zich gewassen
Elle s'est lavée	Zij heeft zich gewasen
On s'est lavé(s)	We hebben ons gewassen / Men heeft zich gewassen
Nous nous sommes lavé(e)s	Wij hebben ons gewassen
Vous vous êtes lavé(e)(s)	Jullie hebben je gewassen / U hebt zich gewassen
Ils se sont lavés	Zij hebben zich gewassen
Elles se sont lavées	Zij hebben zich gewassen

 

 

Le futur proche - de nabije toekomst

De futur proche bestaat uit een vervoegde vorm van het werkwoord aller (gaan) + een infinitief.

Wanneer er een futur proche wordt gemaakt van een wederkerend werkwoord, staat het persoonlijk voornaamwoord voor de infinitief van het wederkerende werkwoord.

 

Tu vas t'excuser? Ga jij je verontschuldigen?

Nous allons nous brosser les dents. We gaan onze tandenpoetsen.

 

NB De wederkerende vorm van werkwoorden kan in het Frans ook gebruikt worden als lijdende vorm

Les cuissent de grenouille se mangent en France = kikkerbilletjes worden in Frankrijk gegeten.

Ces trottinettes électriques s'utilisent dans les grandes villes = deze electrische stepjes worden in de grote steden gebruikt.

 

La négation - de ontkenning

De ontkenning bestaat in het Frans altijd uit twee delen. Het eerste deel bestaat altijd uit het woordje ne, het tweede deel is variabel.

 

Het wederkerend voornaamwoord staat tussen ne en het tweede deel van de ontkenning en vormt dus één geheel met de persoonsvorm.

 

Je ne me lave pas. Ik was me niet.

Elle ne se repose jamais. Zij rust nooit uit.

 

In de passé composé staat het hulpwerkwoord na het wederkerend voornaamwoord.

 

Je ne me suis pas lavé. Ik heb me niet gewassen.

 

Er zijn ook werkwoorden die in het Nederlands niet wederkerend zijn, maar in het Frans wel:

• se promener = wandelen
• se brosser les dents = tandenpoetsen
• se lever = opstaan
• se coucher = gaan slapen
• se réveiller = wakker worden
• s'en aller = weggaan
• s'y connaître = er verstand van hebben

In het Nederlands wel een wederkerend werkwoord, in het Frans niet:

 

• zich schamen (voor)
  rougir, avoir honte de, être honteux
• Ik schaam me voor jou.
  J’ai honte de toi.
• Daar hoef je je niet voor te schamen.
  Tu n’as pas à en rougir.
  
  
• zich verslapen
  dormir trop longemps
• Zij heeft zich verslapen.
  Elle a dormi trop longtemps.
  
  
• zich verslikken
  avaler de travers
• Ik heb me verslikt.
  J’ai avalé de travers.

Les verbes pronominaux réciproques - de wederkerige werkwoorden

Bij de wederkerige werkwoorden betekent het woordje se niet zich, maar elkaar.

Se dient wel te worden aangepast aan het onderwerp.

Enkele voorbeelden zijn:

 

se voir elkaar zien

On se voit quand?
Wanneer zien we elkaar?

se connaître elkaar kennen

Ils se connaissent depuis longtemps.
Zij kennen elkaar al lang.

se battre elkaar slaan / met elkaar vechten

Les enfants se sont battus.
De kinderen hebben elkaar geslagen / met elkaar gevochten.

se disputer (elkaar) betwisten
Vous vous disputez la même place ?
Betwisten jullie elkaar dezelfde zitplaats?

 

Bij wederkerende werkwoorden vervalt de congruentie wanneer het persoonlijk voornaamwoord de functie van een meewerkend voorwerp (COI) heeft.

Elles se sont parlé. (parler à quelqu'un)

Ils se sont téléphoné. (téléphoner à quelqu'un)

 

Elkaar kan niet altijd worden vertaald met se:

 

Wij wantrouwen elkaar.

Nous nous méfions l'un de l'autre.

 

Jullie rekenen op elkaar.

Vous comptez l'un sur l'autre.

 

Zij hebben zich in elkaars armen gestort.

Elles se sont jetées l'un dans les bras de l'autre.